Ngày rảnh rỗi tám chuyện công việc - Part 2

Ây dooo xin chào 500 anh em! Lại là mình đây. Mình thừa nhận mình là một kẻ rất giỏi nói mồm, làm thì không giỏi cho lắm. Nhưng anh em yên tâm. Mình nói đúng! Chỉ là mình (đôi khi) không làm được thôi, chứ mình không có xui dại các bạn đâu. Topic hôm nay mình sẽ kể về chuyện đi phỏng vấn của mình, về việc mình đã fail như thế nào, hoặc đỗ vào các công ty thế nào!

Các yếu tố cần thiết khi đi phỏng vấn

Trước khi bắt đầu câu chuyện phỏng vấn của mình, hãy nghía qua các tiêu chí mà các nhà tuyển dụng mong muốn ở một ứng viên nhé!

Trình độ chuyên môn

Là rõ! Cái dòng "không yêu cầu kinh nghiệm" thực chất vẫn là "ưu tiên các ứng viên có kinh nghiệm", thế thôi. Hoặc giả sử bạn không có kinh nghiệm thật, thì khả năng bạn sẽ chỉ được nhận nếu như bản thân có tìm hiểu về lĩnh vực mình phỏng vấn rồi. Nhà tuyển dụng sẽ chẳng bao giờ (hoặc rất hiếm khi) nhận một ứng viên không biết một chút gì, hỏi gì cũng lắc đầu, thậm chí còn chưa biết công việc mình làm là gì.Vì thế, hãy trang bị kiến thức cho vị trí mà mình phỏng vấn. Ví dụ bạn apply vị trí nhân viên sales, hãy tìm hiểu xem sales là gì, công việc này yêu cầu gì, công ty hoạt động trong lĩnh vực gì,... Còn nếu bạn apply vị trí nhân viên content, bạn cần phải hiểu content là gì, kết cấu của một bài content gồm những gì, các bước viết content thế nào. Làm được điều này chắc chắn bạn sẽ gây được ấn tượng vô cùng tốt với nhà tuyển dụng, ngay cả khi chưa có kinh nghiệm.

Còn nếu công ty đó yêu cầu ứng viên phải có kinh nghiệm ít nhất bao nhiêu tháng, bao nhiêu năm, hãy bắt đầu bằng vị trí thực tập sinh/chấp nhận học việc với mức lương thấp, hoặc nhờ ai đó có kiến thức training giúp trước khi apply một vị trí nhân viên chính thức. Lúc này khả năng được nhận của bạn sẽ tăng lên đáng kể thay vì "cố đấm ăn xôi" apply khi chưa biết một chút gì. Tất nhiên nếu bạn muốn đi phỏng vấn cho vui thì cũng được, trên đời chẳng có gì tuyệt đối mà! Nếu nhà tuyển dụng nhận thấy khả năng bạn có thể phát triển và đào tạo được, vẫn có % nào đó họ sẽ nhận!

Tip: nếu bạn mới có kinh nghiệm 8 - 10 tháng, nhưng công ty yêu cầu kinh nghiệm ít nhất 1 năm thì bạn có thể "ăn gian" trong CV là kinh nghiệm 1 năm cũng được. Mình nghĩ từ 8 tháng lên 1 năm không có quá nhiều sự chênh lệch đến mức người ta phải nghi ngờ đâu. Chưa kể bạn sẽ cho họ thấy bạn hoàn toàn đáp ứng điều kiện cần của họ. Đây là 1 điều mà phần lớn người đi xin việc đều đã từng làm, nhưng lại rất ít người dám thừa nhận :D 

Thái độ

Thái độ tất nhiên không quyết định hoàn toàn việc bạn có được nhận hay không, nhưng mình cá chắc là nó chiếm một phần vô cùng lớn. Vậy thái độ thể hiện qua điều gì?

CV

Bạn có thể làm CV đẹp hay xấu không quá quan trọng, tuy nhiên cần phải chuyên nghiệp trong cách cung cấp thông tin. Bạn nên viết theo ngôn ngữ hành chính thay vì ngôn ngữ nói. Đừng bao giờ trình bày những câu dài dòng kiểu như: tôi đã làm việc ở công ty A từ ... đến ...., tôi làm vị trí.... Thay vào đó hãy viết:

dd/mm/yyyy - dd/mm/yyyy

Vị trí

Tên công ty

Mô tả công việc: 

-

-

-

-

Thành tích đạt được:

- 

- 

-

...

Bạn có thể đưa ra mức lương để nhà tuyển dụng biết bạn đang làm với mức lương nào, nên offer mức lương với bạn bao nhiêu là hợp lý. Một điều nữa, hãy liệt kê các công việc theo thứ tự TỪ GẦN ĐẾN XA. Tức là công việc gần nhất hãy cho lên đầu, các công việc trước đây cho xuống dưới. Khi đọc CV của bạn, nhà tuyển dụng sẽ biết bạn đang làm vị trí gì, trình độ của bạn tới đâu,... thay vì phải đọc hàng loạt các vị trí từ nhân viên bán hàng cách đây 3 năm trước tới vị trí thực tập sinh rồi mới đến công việc hiện tại của bạn!

Mặc dù hiện nay các công ty đều in sẵn CV của bạn trước khi bạn đến phỏng vấn, tuy nhiên có những công ty bỏ qua bước này. Chính vì thế hãy in sẵn CV (bản màu càng tốt) thành 2 bản, cho vào một túi clear bag lịch sự. Vì sao phải in thành 2 bản? Có những công ty sẽ không phỏng vấn 1 - 1 mà sẽ là 2 người phỏng vấn. Chính vì thế nếu bạn in 2 CV, mỗi người phỏng vấn sẽ có 1 bản mà không cần phải xem chung. Chuyên nghiệp hơn đúng không nào?

Trang phục

Tùy vào vị trí mình phỏng vấn mà bạn có thể lựa chọn trang phục cho thích hợp. Tuy nhiên nếu bạn không biết môi trường làm việc như thế nào thì nên lựa chọn an toàn là sơ mi sáng màu + quần jeans/ chân váy chữ A. Đến khi được nhận thì...tính tiếp.

ĐẸP ĐẸP ĐẸP

Điều quan trọng phải nói 3 lần! Nếu 2 ứng viên có trình độ ngang nhau thì người đẹp hơn chắc chắn được chọn! Đẹp ở đây ngoài việc bạn sinh ra đã xinh đẹp (tất nhiên đây là lợi thế vô cùng lớn), thì còn là việc bạn chỉn chu ra sao khi đến phỏng vấn. Cái này mình nhắc thêm cho cẩn thận thôi chứ chẳng ai điên mà để đầu bết 3 ngày chưa gội, mặt mũi nhợt nhạt đi phỏng vấn cả. Tuy nhiên cũng nên lưu ý là không nên trang điểm quá đậm nhé! 

(Chờ tao đi đái chút xíu tao quay lại)

Trong khi phỏng vấn

Các nhà tuyển dụng rất thích các ứng viên show được thế mạnh của mình ra. Vì thế trước khi đi phỏng vấn hãy chuẩn bị trước những gì mình cần nói về thế mạnh của bản thân. Ngay cả khi thế mạnh của bạn không quá liên quan đến công việc, hãy cố kéo cho nó liên quan đến thái độ làm việc. Chăm chỉ, trung thành, chịu được áp lực cao, sẵn sàng học hỏi, giao tiếp tốt, làm việc nhóm tốt, có khả năng lên kế hoạch... là những yêu cầu mà bất cứ công việc nào cũng cần. Cộng thêm với chuyên môn tốt thì khả năng bạn đậu là 80% rồi.

Tuy nhiên cũng phải nói rằng tùy vào vị trí bạn apply mà nhà tuyển dụng sẽ ưu tiên chuyên môn hay thái độ hơn. Những công việc kiểu designer, photographer, video editor, IT,... thì thường sẽ yêu cầu chuyên môn hàng đầu rồi mới đến thái độ. Nhưng mình tin rằng chẳng ai kiểu đi apply vị trí designer mà lại không biết gì về nó cả. Thế nên, well... trong trường hợp nào cũng hãy show thật nhiều thế mạnh của mình nhé, và đừng bốc phét quá. Cái gì không biết thì nói là không biết, hoặc nói là "ở mức cơ bản". Đừng bất chấp nói phét là "thành thạo" chỉ để được nhận. Rồi bạn cũng sẽ bị out sớm thôi :p

Ngoài ra, khi phỏng vấn hãy cố gắng nhìn trực tiếp vào người phỏng vấn mình, tay để lên bàn, không rung chân, không gù lưng, sử dụng body language nếu có thể nữa nhé. Nếu có 2 người phỏng vấn, hãy cố gắng chia đều ánh nhìn cho 2 người, đừng chỉ nhìn trực tiếp vào 1 người mà bỏ qua người còn lại!

Rồi xong, bây giờ đến phần hay nhất nè! Quá trình đi phỏng vấn của mình trong 2 năm qua!

Tip: Bạn có thể bỏ qua phần trên nếu bạn là "con ông cháu cha", có người giới thiệu. Mọi bước kia sẽ thành phù phiếm hết vì kiểu mẹ gì bạn chẳng được nhận hì

CÂU CHUYỆN PHỎNG VẤN CỦA TITMEI

Phỏng vấn lần 1:

Hồi cuối năm 3 đầu năm 4 mình thấy con bạn đi làm ở một văn phòng thương mại điện tử, xong mình thấy công ty vẫn đăng tin tuyển dụng thế là mình app luôn (sau mới biết công ty ngày nào cũng tuyển lollll). Lần đầu đi phỏng vấn thề rén vãi chưởng. Bị cho vào 1 cái phòng kính, trong đó có chị leader, mình và 1 em sinh viên nữa. Hồi đó mình và em sinh viên này đều chưa có kinh nghiệm, đều xin làm cộng tác viên, nhưng mình bốc phét giỏi hơn, thế là mình pass, ẻm tạch. Sau khi vào làm mình mới biết chị leader tưởng như 25 tuổi kia mới chỉ 22 thôi, hơn mình đúng 1 tuổi ạ.

Phỏng vấn lần 2

Công ty du học này mình được người quen giới thiệu. Chưa đi phỏng vấn đã biết pass 80% rồi. Nhưng mà vẫn phỏng vấn cực kỳ nghiêm túc. Chị giám đốc công ty trước làm đối ngoại nên cực kỳ thích dùng tiếng Anh bồi trong khi phỏng vấn. Không sao cả, mấy từ mình đều hiểu nghĩa, thế là mình cũng chém gió được chút chút. 2 lần đầu thuận lợi khiến cho mình bị hiểu lầm là một đứa rất giỏi giang, phỏng vấn ở đâu là đỗ ở đấy. Sự hiểu lầm này còn rõ ràng hơn sau khi mình tiếp tục pass vào Vietnambiz.

Phỏng vấn lần 3

Lần này phỏng vấn mình không quá run. Vẫn nhớ outfit phỏng vấn của mình hôm ấy là áo sơ mi đen thui, quần jeans và giày converse (đôi giày mồi của mình hồi đó). Lên phỏng vấn những câu rất...Mình cũng không biết diễn đạt sao nữa. Tóm lại là một buổi deal lương và trao đổi công việc chứ không phải phỏng vấn nữa. Đây là lần phỏng vấn dễ dàng nhất với mình, và cũng là cơ duyên mang mình đến với nghề SEO và mọi người ở Vietnambiz.

Phỏng vấn lần 4

Khi cảm thấy mình không còn nhiệt huyết với công việc nữa, mình quyết định đi tìm việc mới. Lần này mình apply vào một thẩm mỹ viện khá lớn ở Điện Biên Phủ. Xin phép không nói tên TMV là Lavender. Chị trưởng phòng marketing ở đây phỏng vấn mình khá nhiều, hỏi kĩ càng từng kĩ năng, không quên bắt làm 1 bài test. Mình vẫn nhớ bài test của chị là: cùng một dịch vụ tắm trắng em hãy nghĩ ra 10 hướng triển khai khác nhau để quảng bá dịch vụ này. Mình cũng bôi đủ 10 hướng, nhưng có lẽ chưa đủ thuyết phục nên đã 4 tháng sau ngày phỏng vấn mình chưa hề nhận được một cái mail nào T.T

Phỏng vấn lần 5

Topica! Hẳn ai trong chúng ta cũng từng phải chịu sự spam qua mail của Topica rồi đúng không? Chỗ này thì mình không có app mà họ tự gọi mình đến phỏng vấn vì thấy hồ sơ của mình trên vietnamwork. Tuy không hào hứng lắm nhưng vì lương khá cao nên mình vẫn đi thử. Wao công ty để mình đợi hoa mắt chó dưới sảnh khoảng 20 phút, gọi không một ai nghe máy! Sau khi bạn HR nghe máy thì kêu mình lên tầng 3. À đặc biệt Topica không có thang máy, các bạn phải đi bộ lên tầng 3 để trình chị lễ tân, mượn thẻ khách. Sau đó bạn tiếp tục đi lên tầng 6. Tuy hơi cồng kềnh nhưng thái độ về sau của HR và anh chị phỏng vấn khá tốt. Bên Topica thường sẽ cho mình vào 1 phòng kính, sau đó cho mình làm một bài test. Làm xong bạn sẽ gọi HR để bên HR báo người đến phỏng vấn. Anh chị phỏng vấn hỏi khá trực tiếp đến chuyên môn, tính cách. Tuy nhiên đó mới chỉ là vòng 1. Sau khi mình nghe người yêu của bạn mình kêu là: "ở đó ai đang chán đến mức sắp nghỉ việc thì 7h tối sẽ tan làm, còn trong độ nhiệt huyết thì 9h mới về". Mình thuộc loại mù đường, ham chơi nên nghe 9h mới tan làm mình bê đít chạy luôn, bỏ phỏng vấn vòng 2 và vòng 3.

Phỏng vấn lần 6

Trường doanh nhân HBR 139 Cầu Giấy. Mức lương không ok lắm nhưng gần nhà nên mình vẫn nhắm mắt đưa chân đến phỏng vấn, với cả ngay dưới tòa nhà có quán lẩu mình vẫn hay ăn, nên mình khá ưng. Công ty luôn tỏ ra mình cực kì chuyên nghiệp, vậy nhưng 3h chiều phỏng vấn thì 11h mới gọi ứng viên để hẹn. Không sao cả. Lúc ấy mình đang chán công việc cùng cực rồi nên mình vẫn đi. Vòng 1 phỏng vấn khá ok, mình pass. Đến vòng 2, mình và 5 bạn nữa được gọi vào cùng một phòng để CEO phỏng vấn từng người một. Người đầu tiên phỏng vấn hẳn 45 phút, sang đến người thứ 2 được 30 phút thì chị HR kêu sếp ơi sắp đến giờ ra sân bay rồi. Thế là mình và những người còn lai được phỏng vấn trong...7-10 phút. Anh CEO có thể là một người tài giỏi nhưng rất thích "nhạo báng" agency và những bạn ứng viên từng làm ở agency. Chưa kể anh còn mời 3 4 người ở các công ty khác đến để xem anh ấy phỏng vấn ứng viên. OK vì thời gian gấp, và có thể mình không phù hợp với vị trí đó nên mình...tạch part 2.

Phỏng vấn lần 7

Vinatech - 11 Duy Tân. Đây là công ty cuối cùng mình làm trước khi nghỉ việc. Công ty này là công ty đầu tiên mà mình được phỏng vấn bởi tận....3 người. Tuy nhiên tâm lý của mình lúc đấy đang hơi nản rồi nên mình không quá lo lắng nữa, trả lời hết khả năng của mình bằng một tâm thế bình thản nhất. Và mình pass. Anh chị cũng hỏi khá trực tiếp, liên quan chuyên môn nhiều. Mình nghĩ nếu không biết gì hoặc chưa có kinh nghiệm thì khả năng pass gần như bằng 0. Tuy nhiên Vinatech không có in CV của ứng viên, mình thì có mang nhưng để quên trong cốp xe. Thế là mình phải đi đi lại lại 2 lần từ tầng 7 xuống tầng 1. Đó là điều mình oải nhất trong buổi phỏng vấn này!

Ngoài Vinatech thì mình có đi phỏng vấn thêm ở Kiệt tác và kiến tạo (công ty nội thất) và Otofun. Cả 2 công ty này mình đều pass vòng 1 nhưng mình bỏ không phỏng vấn vòng 2 vì nhận được thư mời nhận việc của Vinatech rồi.

Phỏng vấn lần 8 

Nếu bạn đã đọc đến đây, thì cố gắng đọc hết nhé! Đây là một vòng phỏng vấn cực kỳ thú vị. Phỏng vấn bằng tiếng Anh 100%. Job này mình được chị Trang bé tag, không có kế hoạch từ trước luôn. Tất nhiên trình độ tiếng Anh của mình thì các bạn biết rồi đấy, cũng chẳng hơn ai. Mình đủ nghe hiểu cơ bản, nhưng chuyên sâu thì tuyệt đối không T.T làm ơn đấy mình thề có chúa mình không giỏi thế đâu! Thậm chí mình còn phải hỏi trước chị leader là phỏng vấn bằng tiếng Anh hay tiếng Việt để mình chuẩn bị. Sau khi đọc dòng "bằng tiếng Anh em ạ", mình đã biến thành người đàn bà hóa đá ngay lập tức. Nhưng mình không muốn bỏ cuộc một chút nào hết. Vậy là mình lên mạng tìm hiểu các câu hỏi có thể phỏng vấn  cho vị trí này bằng tiếng Anh, tham khảo câu trả lời (và bịa thêm bằng vốn từ ít ỏi của mình nữa).

Vòng 1 là 2 bạn teammates người Indonesia phỏng vấn mình. 2 bạn này nai xừ vãi chưởng ấy, kiểu cũng là nhân viên thôi nên thái độ hòa nhã vui vẻ giống đang tâm sự lắm. Không hỏi về chuyên môn mấy đâu mà chỉ hỏi những câu dạng:"mày thích viết về cái gì dạ?", "mày kể về mày cho tao nghe điiiii", "thế mày đã làm thương mại điện tử bao giờ chưa?", "ồ tao mong gặp mày ở Mả Lai lắm nha". Đó, dạng vậy. Mình bốc phét được vài câu thế là mình pass.

Chị leader mail báo kết quả cho mình và hẹn vòng 2 nhưng chẳng hiểu sao quên bấm gửi. Đến hôm ấy mình đi ăn trưa về thấy một loạt cuộc gọi nhỡ của chị trên skype, viber cộng hàng loạt tin nhắn: "em ơi, mọi chuyện ổn không em? Sao chị không thấy em online dị?". Sau mình liên hệ lại và nói mình không có nhận được mail nào hết thì chị chỉ kịp thốt lại "Ôi vaxiiii". Kiểu "chết tao rồi bảo ông sếp bỏ công bỏ việc đi phỏng vấn mà giờ mới phát hiện ra mail chưa gửi thì làm sao đây ta". (à tất nhiên đây là mình suy diễn từ câu ôi vaixiii của chị thôi chứ chị không có nói thế với mình). Sau đó chị mail báo kết quả cho mình và hẹn lại vòng 2. Lần này sẽ là chị leader và ông sếp (mình nghĩ là trưởng phòng marketing) phỏng vấn mình.

Lần này thì hồi hộp thực sự luôn. Trong đầu mình hình dung ra sếp phải là một người mặc suit đeo kính xong thắt cà vạt các thứ. Nhưng không các bạn ạ! anh sếp này nhìn giản dị cực kỳ. Ảnh mặc áo thun bình thường và thái độ cũng rất vui vẻ. Trước khi phỏng vấn anh này còn hỏi mình thời tiết hôm nay ở Việt Nam ra sao, xong kêu mình đừng có lo lắng vì ổng và bà kia cũng chỉ là người bình thường thôi. Mình thì kiểu hồi hộp quá không biết mình nhìn qua camera có xinh không, nên mình bấm vào màn hình để phóng to cái khung bên mình, ai dè nó ra cmn camera sau. Mà đằng sau là gì? Nước nho, bông tẩy trang, toner,... vứt tùm lum nên anh sếp kia kiểu: "Oops! What is this??" Vừa nói chưa dứt câu thì mình lại tiếp tục mất kết nối tầm 3 phút. 2 anh chị vẫn kiên nhẫn đợi, lúc mình kết nối được ổng còn mừng ra mặt, quay sang bảo chị kia: "ố mài gót she's back". Lần này thì hỏi sâu về chuyên môn hơn một chút, cộng với câu hỏi tình huống. Đây mới gọi là cùng cực của sự nhục nè các bạn ơi! Mình không hiểu cái câu hỏi đấy! Đến mức chị leader phải vietsub cho mình. Xong cuối cùng mình hiểu rồi thì mình lại trả lời bằng tiếng Anh với một sự tự tin như thể mình rất hiểu những gì ông ấy nói. Well, 1 tuần sau chị leader gọi: Mình đậu!

Dù không biết mình có thể sang bên đó làm việc được hay không vì hiện giờ mình chưa xin được visa, nhưng mình vẫn cực kỳ hài lòng và tự hào về bản thân vì mình dám thử. Mình không muốn tiếc nuối một điều gì cả, nhất là khi bạn chẳng mất gì cho phỏng vấn, thậm chí còn được thêm kinh nghiệm. Đừng vì người khác nghĩ bạn không làm được mà bạn không dám làm, cũng đừng nao núng trước bất cứ đối thủ nào. Vì đã được gọi đến phỏng vấn, thì ít nhất là bạn đã có tố chất. Người khác không tin bạn không bất hạnh bằng việc bạn không tin tưởng bản thân mình. Thế nhé! Chúc anh em thành công! Bị trượt cũng đíu sao đâu vì đời còn dài lắm kiểu gì bạn chẳng phải đi làm để kiếm tiền! Mãi yêu